LAHEY – Hollanda temyiz mahkemesi 12 Şubat’ta hükümete, İsrail’in Gazze saldırısı
sırasında uluslararası hukuku ihlal etmede kullanıldığı endişesi nedeniyle hükümete
F-35 savaş uçağı parçalarının İsrail’e tüm ihracatını engelleme emri verdi.
Mahkeme, “İhraç edilen F-35 parçalarının uluslararası insani hukukun ciddi ihlallerinde
kullanılması riskinin açık bir şekilde olduğu inkar edilemez” dedi.
Devletin yedi gün içinde emre uyması gerektiğini belirten kurum, Yüksek
Mahkeme’ye yapılan itiraz sırasında hükümet avukatlarının kararın ertelenmesi
yönündeki talebini reddetti.
Hollanda hükümetine karşı dava, Aralık 2023’te Hollandalı Oxfam kuruluşu da
dahil olmak üzere birçok insan hakları grubu tarafından açıldı.
İsrail’in yoğun nüfuslu Gazze Şeridi’ne düzenlediği büyük hava ve kara saldırısı,
bölgenin sağlık yetkililerine göre 28.000’den fazla Filistinliyi öldürdü. 2,3 milyon
sakininin çoğu da yerinden edildi.
İsrail, Gazze’ye yönelik saldırılarında savaş suçu işlediğini reddediyor.
Saldırı, Hamas’ın 7 Ekim’de güney İsrail’e düzenlediği ve 1.200 İsraillinin öldürüldüğü
ve yaklaşık 250 kişinin rehin alındığı saldırının ardından geldi.
İlk kararında bir alt mahkeme, F-35’lerin savaş yasalarının ihlaline katkıda bulunmasının
muhtemel olduğunu söylemesine rağmen Hollanda hükümetine ihracatı durdurma
emrini vermekten kaçınmıştı.
Silah ihracatına karar verirken siyasi ve politik konuları değerlendirme konusunda
devletin büyük ölçüde özgürlüğe sahip olduğu belirtildi.
Bu öneri, siyasi ve ekonomik kaygıların savaş yasalarının açık bir şekilde ihlal edilmesi
riskini gölgede bırakmadığını söyleyen temyiz mahkemesi tarafından reddedildi.
Temyiz mahkemesi ayrıca F-35’lerin Gazze’ye yönelik saldırılarda kullanılmasının
muhtemel olduğunu ve bu durumun kabul edilemez sivil kayıplara yol açtığını söyledi.
Hollanda devletinin ihracat izni üzerinde yeni bir kontrol yapmasına gerek olmadığı
yönündeki iddiasını reddetti.
Hollanda, ABD’ye ait F-35 parçalarının bulunduğu çeşitli bölgesel depolardan birine
ev sahipliği yapıyor ve bu depolardan parçalar, 7 Ekim saldırılarından bu yana en az
bir sevkiyatta İsrail de dahil olmak üzere talep eden ülkelere dağıtılıyor. REUTERS
